Singapur Notları…

HAFTAYA BAKIŞ

AHMET TANER KIŞLALI

Singapur Notları…

Uçak alçalırken pencereden görünen manzara büyüleyici. Her yer yemyeşil ve neredeyse doğal olamayacak kadar düzgün, düzenli.

Otuz yıl önce buraların sivrisinek yuvası bir bataklık ve insanlarının da sefalet içinde olduklarına inanmak çok zor.

İlk izlenimim çok olumlu olmasına karşın, Singapur Havalimanı’nın görkemi karşısında şaşkınlığa düşmemek gene de olanaksız.

Batı’nın ünlü kentlerinde bir benzeri var mı?

Hayır!

Adeta küçük bir cennet yaratılmış, Singapur Havalimanı’nın binalarında.

Havuzlarda balıkların yüzdüğü, kuş seslerinin duyulduğu, yeşilliklere gömülmüş salonlar Parasız filmler gösterilen bekleme köşeleri.

Kent içi parasız telefonlar..

Hasta ve sakatlar için düzenlenmiş kolaylıklar..

■

İki milyonu çok aşmayan nüfusu ile Singapur işsizliğin olmadığı bir ülke-kent.

Ama lise mezunlarının sadece yüzde 7’si üniversiteye gidiyor. Amaç yükseköğrenim yapmak değil, işe yaramak. Toplumun gereksinme duyduğu alanlarda bilgi ve beceri kazanmak.

Kendisine -aldığı eğitime uygun- bir iş veremediği üniversite mezununu toplum ne yapsın?

Kendisine -alacağı eğitime uygun- bir iş bulamayacağını bilen bir genç, üniversiteye niçin gitsin?

Singapur varlıklı.

Ama Singapur’un akılcı düzeni içinde erken emekliliğe yer yok 55’ten 60’a çıkarılan emeklilik yaşının, aşamalı olarak 65’e yükseltilmesi söz konusu.

Ve elbette, iflas etmiş bir Sosyal Sigortalar Kurumu sorunu yok.

■

Singapur’da insanlar siyasete atılmıyorlar, çağrılıyorlar.

Siyasal düzen, en yeteneklileri kazanmak üzerine kurulmuş. Kurulduğundan bu yana, ülkenin yaklaşık 30 yılına damgasını vurmuş olan Lee Kuan Yew şöyle diyor:

– “Siyasete heves edip de kapıları kapalı bulan her yetenekli kişi, muhalefeti güçlendirmek demektir.”

81 sandalyeli Meclis’te Halk Hareketi Partisi’nin 77 temsilcisi var. Muhalefeti de sadece 4 kişi temsil ediyor.

Muhalefet var ama iktidar değişmiyor.

Ekonomik başarı siyasal istikrarı, siyasal istikrar da ekonomik başarıyı peşinden getirmiş.

1963-90 yılları arasındaki Başbakan, şimdi hükümette kıdemli bakan İstifasını verirken yerine gelecek olanı da kendisi önermiş.

Bazı önemli eski bakanlar ise şimdi Asya Araştırmaları Merkezi’nde görevliler. Önemli proje ve öneriler geliştiriyorlar.

Singapur kendi insanlarının sahip olduğu hiçbir bilgi ve deneyim birikiminden yoksun kalmak savurganlığını kabullenmiyor.

■

Araba ile kent merkezine girişlerin paralı olduğu bir ülke.

Ülkeye ciklet sokulması yasak. Sokakta ciklet çiğnemenin cezası 50 dolar. Tertemiz, düzenli ve varlıklı bir toplum.

Ve “yolsuzluk” bile yok!..

Kısacası biz Türkler için çekilmez, yaşanmaz bir ortam…