İşte Sivil Toplum!

HAFTAYA BAKIŞ

AHMET TANER KIŞLALI

İşte Sivil Toplum!

Sivil toplum, yurttaşların sorunların çözümüne etkin biçimde katıldıktan toplumdur. Her sorunun çözümünün devletten beklenmediği toplumdur.

Sivil toplum, bireylerin devletin dışında da yaygın biçimde örgütlendiği toplumdur.

Türk Dil ve Tarih Kurumları’ndan üretim ve tüketim kooperatiflerine kadar, Türkiye’de sivil toplumun öncülüğünü Atatürk yaptı. Kemalistlerin ürünü olan 27 Mayıs Anayasası da bu gelişimi hızlandırdı.

Ama asıl sivil toplum şimdi oluşuyor. Çünkü insanlar, bazı sorunların çözümünde devletten umutlarını kestiler. Yükselen bazı tehlikeleri önleyebilmek, karanlıklara yeniden dönmemek için, kol kola girme-
nin zorunluluğunu anladılar…

★★★

İstanbul’daki 32 kadın kuruluşu bir araya geldi. İstanbul Kadın Kuruluştan Birliği oluştu.

“Laiklik, eşitlik ve demokrasi” ortak paydasında buluşan derneklerin eşgüdümünü Prof. Necla Arat yapıyor.

Amaçları sadece “kadın hakları”nı değil; demokrasiyi ve özel olarak da onun önkoşulu olan laikliği savunmak… (Tel: 0 212-511 98 26! 514 03 23).

Bir başka sivil toplum örgütlenmesi de Demokrasi ve Gençlik Vakfı.

Kısa zamanda 17 ilde örgütlenmiş. Genel Başkanlık görevim yürüten isim Hasan Fehmi Güneş.

Amaçları, “demokrasiye, çağdaş laik Cumhuriyete ve Kemalizme ’’ bağlı gençleri bir çatı altında toplamak… (Tef: 0 212-259 21 30).

★ ★★

Almanya ve Hollanda’daki Türk aydınlar, yepyeni bir girişim başlattılar. İçlerinde Prof. Hakkı Keskin, Cem Özdemir, Vural Öger, Prof. Tahir Özgü, Dr. Yüksel Pazarkaya, Aydın Yardımcı, Dr. İsmail Sarıaslan, Ahmet Güler, Seçil Arda, Halit Ayaroğlu, Gökten Küçük gibi isimler var.

Sayın Keskin’in imzası ile bana yollanan mektupta şöyle deniyor:

“Sonu gelmeyen orman yangınları, Türk halkını derinden yaralıyor. Orman yangınlarının önlenmesi kuşkusuz ana amaç olmak zorundadır. Ancak yine
de değişik nedenlerden orman yangınları tamamen önlenemeyecektir.”

Ve ekleniyor:

“O halde ivedi görev, çıkacak orman yangınlarını mümkün olan en kısa sürede söndürebilecek yeterli ve kalıcı önlemlerin alınmasıdır. Bu amaçla helikopter, uçak ve diğer araçların alınması için, herkesi açtığımız yardım kampanyasına çağınyoruz.”

(AVRUPA İÇİN: Spenden, Konto/Waldbrande-Türkei. Hamburger Sparkasse, Konto no. 1322/48 18 11. Bankleitzahl; 200 505 50. TÜRKİYE İÇİN: Dışbank TL hesap no: 301 02 855. DM hesap no. 301 00 083).

★★★

Bu sivil toplum çabalan umut verici. Ama şimdi değineceğim olay, üzücü, insanda isyan duygulandırıcı türden.

Atatürk’ün en önem verdiği sivil toplum örgütlerini 12 Eylül yönetimi ya devletleştirmiş ya da kapatmıştı. TDK’nin yerine, eski üyeleri “Dil Derneği”
kurdular. Atatürk’ün amacını “devlete karşın ” gerçekleştirme çabasını sürdürüyorlar. Başında da TDK’ nin son Başkanı Prof. Şerafettin Turan var.

Ama CHP’nin içinde bulunduğu hükümet, “Dil Derneğine” kamu yararına dernek” sıfatını tanımayı reddetti!..

TTK’nin devletleştirilmesiyle doğan boşluğu kapatmak ise zaman aldı. Geçen yılın Sonbaharında, Atatürk’ün kurduğu derneğin son yönetim kurulu üyeler
bir araya geldiler: Ord. Prof. Sedat Alp , Ord. Prorf. Ekrem Akurgal Prof. Şerafettin Turan Prof. Semavi İyice, Prof. Neşet Çağatay, E. Hâkim Tümamiral Fahri Çoker ‘Tarih Kurumu Derneği” kuruldu.

Ve CHP’nin içinde bulunduğu hükümet, “Tarih Kurumu Derneğini” kapattı!..

Olaylar iki gerçeği su yüzüne çıkarıyor.

Bir… “Sivil toplum” diye yırtınan, şeriatçı örgütlenmeleri bile “sivil toplum” diye alkışlayan numaracı cumhuriyetçilerin ne kadar içtenliksiz oldukları gerçeğini… (Bu köşede sık sık değinilen, laik-demokratik sivil toplumcu çabalara destek verdiklerini hiç gördünüz mü? 12 Eylül’ün ve bugünkü hükümetin Atatürk’ün derneklerine karşı işledikleri “hukuk ve siyaset cinayetleri”ni kınadıklarını hiç duydunuz mu?)

İki… CHP’nin hükümetteki varlığnın, sadece bazı kişilere kırmızı plakalı araba ve bazılarına da çıkar sağlamaktan öte bir anlam taşımadığı gerçeğini…

Fazla söze gerek var mı? Her şey o kadar açık ki!