“Özel Tim”lerin Özelliği…

HAFTAYA BAKIŞ

AHMET TANER KIŞLALI

‘Özel Tim’lerin Özelliği…

Olay birkaç hafta önce Cumhuriyette geniş bir biçimde yer aldı.

Artvin halkı, özet harekât timi karargâhından gelen kurşun sesleriyle uyanmıştı. Timdeki bir komiserin, tartıştığı bir astını bacağından vurduğu anlaşılıyordu. Olaya tepki gösteren bir grup özel tim elemanı, kentin büyük alanına gelerek, M-16 ve tabanca arta havaya ateş etmişlerdi. Açık küfürler duyulmuştu.

Görgü tanıklarının ifadesi hep aynıydı:

– İsyan halindeydiler!

Derken Susurluk kazası yaşandı. “Özel timlerin çok değişik “iş”lerde de kullanıldığı anlaşıldı. Milli Güvenlik Kurulu’na sunulan bir raporda da, bu timlerle ilgili bazı eleştirilerin yer aldığı öğrenildi. “Disiplinsizlik”lerinden yakınılan bu özel kuvvetlerin, Jandarma Genel Komutanlığı’na bağlanması önerildi.

Ve Emniyet Genel Müdürü Alaaddin Yüksel sert bir açıklama yaptı:

– Özel Harekât’ın kaldırılması, bolunu terör örgütünün istekleriyle paralellik göstermektedir. Bu timler, polis teşkilatınca göreve devam edecektir.

★ ★★

M.Ali Kışlalı’nın “Güneydogu-Düşük Yoğunluklu Çatşma” kitabında da-ayrıntılı bir biçimde anlatıldığı gibi: özel timleri Türkiye icat etmedi. Sadece kullandı.

Özel timlerin atası, İngilizierın ünlü SAS komandolarıdır.

İngılızler SAS’ı İkinci Dünya Savaşı sırasında kurdular. Doğal “komuta-kontrol mekanizması” dışında kaldığı için de, savaş sonrasında dağıttılar. Ama 1947’de, Filistin’de yeniden oluşturmak zorunda kaldılar.

Özel timler, başlangıçta Yahudi yeraltı örgütüne karşı bazı başarılar kazandı. Sonra da giderek rayından çıktı. Vahşi davranışlarından yakınmalar başladı… Sorun “görev ve yetkisi”nin açıkça çizilmemiş olmasından kaynaklanıyordu.

Ama başarıda, kuşkusuz ki bu “esnekliğin” de rolü vardı.

Deney 1950’de Malaya’da, bir kez daha yinelendi.

“Ayaklanmacılara destek olabilecek ekinler, tarlalar basılıp yakılıyor, yiyecek temin etmeleri gittikçe güçleşilmiyordu. Bu arada, ormanda yaşayan kabilelerin kazanılması için de bilinçli bir kampanya yürütülüyor; ilaç, doktor yardımları ve güvenlikleri sağlanıyordu.”

SAS 1958’de Malaya’dan Ummana gönderildi.
Arkasından asıl yaşamsal görev Kuzey İrlanda’da
başladı.,Ama Ingılızler bir noktanın önemini hiç unutmadılar:

“Eğitim ile disiplin iç içe olmalıdır!”

Ve buna karşın. “SAS”ın birçok faaliyeti sırasında
yasa dinlemediği, acımasızca” hareket ettiği” yakınmaları sürdü gitti.

★★★

Sevdiğim bir sözdür. “Elektriği yeniden keşfetmeye gerek yok!”

İngılizlerin 1969 yılında hazırladıkları “Ayaklanmaları Önleme Operasyonları Talimnamesi”nde, özel harekât timlerinin görevleri şöyle sıralanıyor:

1) Ayaklanmacıların güçleri, bulundukları yer ve hareketleri hakkında bilgi toplamak. 2) Ayaklanmacılarla silahlı çatışmaya girip pusular kurarak onları sürekli tedirgin etmek. 3) Ayaklanmacıların egemen oldukları araziye; sabotaj, cinayet ve tahrip için sızmak 4)
Sınırlan gözetlemek. 5) Toplumla bazı alanlarda ilişkilerde bulunmak. 6) Ortak düşmana karşı savaşan dost gerilla güçleriyle ilişki kurmak, onları örgütlemek ve kontrol etmek.

SAS, amaçlarını yerine getirirken, yakalanan ya da
teslim olmuş ayaklanmacıları da kullanıyor. Ve kitapta M. Ali Kışlalı’nın şu yargısı dikkati çekiyor:

“Güneydoğu’da da, gerek testim olanlardan gerekse yakalanıp itirafçı olanlardan zaman zaman yararlanıldığı muhakkaktır… PKK’ye karşı mücadelede aynı yöntemlerin geniş bir şekilde kullanıldığı ve hatta bunlardan ve itirafçılardan, antigerilla ve kontrgerilla timler oluşturulduğu, bu timlerin uzun yıllar etkili şekilde PKK ye karşı yer yer kullanıldığı anlaşılmaktadır. ”

***

Ne yapmalı?

Bir yanda, terörle savaşmanın Kendine özgü gerekleri, hatta zorunluluklar var. Öte yanda ise disiplinsizliğin yarattığı toplumsal ve siyasal sorunlar.

Çok uzun bir deneyimi olan Ingiltere bile, bu özel timlerden vazgeçememiş.. Ama vazgeçmek başka, yarattığı sorunları görmezden gelmek başkadır.

Türkiye’de polis örgütünün, askerlerin disiplininden çok uzak olduğunu bilmeyen yok. Bilinen bir başka şey ise, polisteki özel timlerin yarattığı sorunların , jandarmadaki özel timlerde pek yaşanmadığıdır!

Çözüm kendiliğinden ortaya çıkmıyor mu?