Pamuk’ça…

HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞLALI

Pamuk’ça…

Orhan Pamuk olayı köşemi ilgilendiren yönüyle bitmişti. Ama okurlar ve tanınmış bazı yazarlar için bitmediği anlaşılıyor.

Gelen mektuplar, belgeler ve çıkan yazılar kocaman bir dosya oluşturdu.

Yaman Örs “Bilim ve Ütopya” dergisinde, tartışmayı neredeyse bir bilimsel titizlikle irdeledi. Hıncal Uluç konunun en can alıcı noktasının attım çizdi

Yalçın Küçük de “Aydınlıkta benim bu konuya “birdenbire” son verişimde derin (!) anlamlar keşfetti. Ve Pamuk’a farklı açılardan ağır eleştiriler yöneltti.

Yurtiçi ve yurtdışı toplantılarda zaman zaman konuyla ilgili sorular hâlâ geliyor…

Öğretmen-yazar İbrahim Şimşek ve felsefe öğretmeni olan eşi “medyanın reklamlarına uyarak” Bay Pamuk’un “Yeni Hayat” adlı kitabını almışlar. Ve tüm
çabalarına karşın bitirememişler.

Uzun mektupta şu satırlar var:

“Ne yazık ki, ülkemizde kendisini okuyucuya duyurmak için, köşe yazarlarına para ödeyen yazarlar olduğu söyleniyor. Bunlardan birisinin de, Cumhuriyet gazetesinin Kitap dergisinde, Orhan Pamuk’u bir çınara benzeten kişi olabileceğini düşünmek istemiyorum. ”

Ve ekliyor:

“Yüce Atatürk’ümüzü küçümseyen tümcelerine gelince: Orhan Pamuk’u ikinci cumhuriyetçi olanların savunmaları, her şeyi anlatmıyor mu dersiniz?”

Avukat Aykut Çura mektubunda, Pamuk’un birçok kitabında Atatürk ve devrim karşıtlığı bulunduğuna değiniyor, özellikle “Beyaz Kale”den örnekler
vermiş.

Özellikle de devrimin bir “yıkım ” olarak nitelendirildiği bölümler bunlar.

Padişahlığın yıkılması.. Halkın inançlarının değiştirilmesi.. Insanların bir gecede başkalaştırılması.. Minarelerin neye yaradığını bilemeyecek hale gelinmesi.. Yıkımı gerçekleştirenlerin üstünlüklerini göre rek onlara benzemeye çalışılması..

Sayın Çura şöyle diyor:

“Daha açık ifade ile yazar… Cumhuriyet ve devrimlerin, halkın kıyafetini değiştirip, Batı taklitçiliğine özendirdiğini, inanç-din vb. kültürlerinden uzaklaştırarak, manevi yıkıma uğrattığını savunuyor.”
★★★

Mükerrem Can Türk dili ve edebiyatı öğretmeni.
Görevi gereği Bay Pamuk’un tüm kitaplarını sonuna
kadar okuduğunu söylüyor.

Ve ekliyor:

“Orhan Pamuk kitaplarından cümle örnekleri alır,
öğrencilerime bozuk cümle örnekleri diye gösterirdim. Uzun cümleler kuran, bir süre sonra okuyanın dikkati dağıldığı için bozukluğu bu karmaşa içinde
algılanmayan, dilimizi iyi bilmediği için kızdığım bir yazardır 0.”

Başka bir mektup dört bayanın imzasını taşıyor. Özlem Kışlacıklıoğlu, Nezahat Gemici,Nermin Yılmaz ve Ceyda Demiryas.

Somut bir iletileri var:

“Bizler Orhan Pamuk gibi saraylı değiliz. Dedelerimiz, onurlarını ayaklar altına alarak, ülkeyi işgal edenlerin kucaklarına atlamadılar. Biz, bu yüzden
Atatürk’ü çok severiz. Bu yüzden, Orhan Pamuk’un, Atatürk’ü Türk halkı kadar sevmesi zaten mümkün değildir.”

★★★

Şu satırlar da, ismi bende saklı olan İstanbullu bir
avukatın mektubuna ait:

“Üzerinde çok düşünmüş olmama rağmen ve hatta kimi arkadaş toplantılarında, becerebildiğim kurnazlıklarla, türlü yöntemlerle, adeta cımbızla çekerek, kendi içimde Orhan Pamuk ‘u anlama toplantıları düzenlemişsem de, bir türlü başarılı olamamıştım. Yazılarınızı okuyunca, kendimi psiko-terapiden başarıyla çıkmış gibi hissettim.”

Ve uzunca mektup şu satırlarla son buluyor:

“Anlayamadığım insanların kitaplarını okuyabilirim ve saygı duyarım. Ancak yazdıkları ile insanlara ulaşamayan, halkına verebilecek bir satırı olmayan
birine, bir millet bugünüyle, dünüyle, kültürüyle ve her yönüyle anlamış ve dünyada eşine az rastlanır bir şekilde, her idealinde peşinden sürüklemiş bir lidere ‘sinsice’ karalamalarda bulunan birine hiçbir şekilde saygı duymam.”

Emekli öğretim üyesi Dr. Temel Doğan’ın iletisi kısa.. Bay Pamuk’la ilgili tartışmalara olan tepkisini tek tümce ile özetliyor:

“Atatürk düşmanı, Kurtuluş Savaşı düşmanı, Cumhuriyet düşmanı numaracı cumhuriyetçiler karşısında sergilediğiniz tutarlı ve erdemli davranışınızdan
dolayı sizi kutlar, bu kişileri size karşı savunanları kınar, saygılar sunarım.”

★★

Can Yücel’inki dahil, Bay Pamuk’u aşağılayan şiirler… Eleştiriler… Cumhuriyet Kitap dergisine kızanlar…

Ne yazık ki, kabarık dosyadan sadece birkaç örneği alabildim köşeme.

Sayın Yaman Örs’ün “Bilim ve Ütopyadaki, Bay
Pamuk’u ve savunucularını didik didik eden uzun incelemesini umarım konunun tüm meraklıları okumuşlardır. Cumhuriyet Kitap Kulübü’nün bu yazıyı aylık bültenine alarak önemli bir hizmet yaptığını düşünüyorum.

Aslında konuyu noktalamak oldukça zordu. Ama
bu zor işi Hıncal Uluç ustaca yaptı:

Hürriyet Gösteri dergisi, Pamuk’un son kitabını, yazın dalında “Yılın Olayı” seçmiş. Ama aynı “özel sayı “da, ülkenin önde gelen dokuz yazın eleştirmeninin oylan ile seçilen tam 42 kitap yer alıyor.

Ve Bay Pamuk’un kitabına “sıfır” oy!

Eklenecek bir şey kaldı mı?!!